Fizik
Sağlam Paralar
Gerekli malzemeler
2-3 adet 50 Krş ya da 1 TL
Kalın ve kısa bir bardak
Gazete kağıdından kesilmiş uzun bir şerit
Cetvel
Yapılışı:
Bozuk paraları ve gazete kâğıdı şeridini resimdeki gibi cam bardağın kenarına yerleştirmeye ve dengede tutmaya çalışın.
Şeritin uzun kenarını elinizle tutup yavaşça yatay konuma getirmeye çalışın. Şerit yatay konumda iken, bir cetvelle, bardağın 3-4 cm uzağından şerite hızla vurun. Birkaç deneme sonrasında, bozuk paraların bardağın kenarından düşmeden dengede kalmasını sağlayabilirsiniz. Eğer zorlanıyorsanız, sadece tek bir bozuk para kullanarak da deneyebilirsiniz.
Neler Oluyor
Eylemsizlik cisimlerin hareket durumlarını koruma eğilimleridir. Bir kuvvetin uygulanmasıyla durumunu değişmeye mecbur edilmediği takdirde, her cisim bulunduğu hareketsiz halinde veya düzgün hareket halinde kalır. Bu kural, tüm maddeler için ortak özelliktir. Newton tarafından 1. hareket yasası olarak ifade edilmiştir. Bu yasa, bir cisim üzerine etkiyen dış kuvvetlerin bileşkesi (net kuvvet) sıfır olduğu zaman cismin hareket durumunun değişmeyeceğini söyler. Burada “hareket durumu” ile anlatılmak istenen, cismin diğer bir cisme göre sabit hızla hareket etmesi veya durağan halde bulunmasıdır.
Bir nesne hareketsiz iken, onu hareket ettirmek için bir kuvvet uygulamak gerekir. Bir kez hareket etmeye başlayınca da, bu sefer durdurmak için bir kuvvet uygulamak gerekecektir. Nesnen ağırlaştıkça, onu hareket ettirmek için gerekli kuvvet ve(ya)zaman da artacaktır. Bu deneyin ipucu da buradadır: gazete kâğıdı şeriti, bozuk paradan daha hafif bir nesne olduğundan, onu hareket ettirmek için gereken kuvvet ve zaman daha az olacaktır. Gazete kâğıdını hareket ettirmeye yeten, ama bozuk parayı hareket ettirmeye yetmeyen kuvveti ve zaman aralığını yakaladığınızda bozuk paralar sabit kalacak, gazete şeriti hareket edecektir.
Bu durumu gösteren eğlenceli bir videoya şu linkten ulaşabilirsiniz: http://www.sabah.com.tr/webtv/dunya/iki-cocugun-inanilmaz-gosterisi