Doğa Fizik
Frizbi
Gerekli malzemeler :
8 Adet A4 boyutunda karton
Yapılışı :
Neler Oluyor:
Bir kuşun veya uçağın kanadı gibi frizbinin de şekli uçma yeteneğindeki en önemli etkenlerdendir. Eğer satın alınmış bir frizbinin köşesinden bakarsak, bir uçağın ön kanatları gibi yuvarlatılmış bir yapıya sahip olduğunu görürüz. Uçağın havaya kalmasında etken olanın uçağın kanadının üst yüzü olduğunu biliyoruz. Aynı prensip frizbiler için de geçerlidir. Hava frizbinin yuvarlatılmış üst yüzeyinden geçerken hızlanır ve bu hava hareketinin üst kısımda hızlanması sonucunda burada basınçta azalma meydana gelir. Alt kısımdaki yavaş hava hareketinin olduğu bölgelerde ise basınç daha yüksektir. Bu basınç farkı frizbinin yukarı doğru kalkmasını sağlar. Frizbinin şekli onun yükseklere çıkarırır ama uçabilmesi için daha fazlasına ihtiyaç vardır.
Frizbiyi kendi etrafında döndürmeden fırlatmayı denerseniz yalpalayıp düştüğünü görürsünüz. Frizbinin şekli yukarı çıkmasında etkendir belki ama frizbi kararsızdır; dik bir şekilde duramaz ve sonunda düşer. Tüm uçan cisimlerin uçuş sırasında dengeli olmasını sağlayacak bir şeyler vardır. Bu kuş ve uçaklarda kuyruk kısmıdır. Frizbide is dengeyi sağlayan uçarken yaptığı kendi etrafında dönme hareketidir.
Frizbi Hakkında:
Frizbi, genellikle plastikten yapılan, çapı yaklaşık 20-25 cm olan, her yaştan insanın oyun amaçlı kullandığı bir disktir. 1950’li yıllarda Walter Frederick Morrison adlı bir girişimci, halkın UFO’lara olan ilgisinden esinlenerek küçük bir uçan daireye benzeyen bir oyuncak yaptı. Morrison bu oyuncağa ilk başta “Plüton Tabağı” adını verdi ve bu oyuncak kısa sürede tanındı. Oyuncak satışlarını arttırmak amacıyla ülkeyi dolaşan bir firma temsilcisi, bir Üniversite kampüsünde öğrencilerin birbirlerine teneke kutu kapağı atarak oynadıkları bir oyun gördü. Teneke kutu 1870’li yıllarda kurulmuş ve evlere teneke kutularda kek ve bisküvi servisi yapan bir firmaya aitti. Kutunun kapağında firmanın kurucusu William Russell Freesbee’nin resmi ve ismi vardı, bu nedenle de kapakla oynayan öğrenciler bu oyuna “freesbee” diyorlardı. Firma temsilcisi, 1959 yılında Freesbee adını tescil ettirdi. Bundan sonra oyunun adı böyle anılmaya başlandı. Bu sözcük, 1980’lerde “frizbi” olarak Türkçeye de girdi. Önceleri çocukların severek oynadığı bir oyuncak olan frizbi, sonraları büyüklerin de pikniklerde ve sahillerde oynadığı bir oyun oldu. Frizbiler yalnızca oyuncak olarak olarak kullanılmadı. 1960’lı yıllarda ABD Deniz Kuvvetleri havada süzülerek ilerleyen işaret fişekleri tasarlamaya karar vermişti. Bunun için frizbiler model alındı. Yaklaşık 400.000 dolar harcanan bir proje başlatıldı. Frizbilerin uçuşu rüzgar tünellerinde incelendi. Frizbiler, gelişmiş kameralar tarafından kaydedildi ve etkili frizbiler tasarlandı. Bu frizbiler, gece karanlığında aydınlatma fişeği olarak da kullanıldı.